همزمان با ماه محرم شاهوار فردا با حضور سه عضو جامعه مداحان شهرستان شاهرود به رصد جریان ها و آسیب های موجود در مداحی می پردازد
به گزارش خبرنگار شاهوار فردا، این روزها با وجود تهاجم فرهنگی دشمنان، رسالت مداحان بیش از گذشته سنگین شده است رسالتی که سبب شده تا مداح را یکی از مهمترین و تاثیرگذار ترین اقشار در زمینه فرهنگ دینی بدانیم در ادامه و در گفتگو با سه عضو جامعه بسیج مداحان شهرستان شاهرود جریان های مداحی و جایگاه مداحان در هیئات مذهبی را به بحث می نشینیم.
محمد عرب نجفی، حسین یزدانی و محمد اسلامی با ما در این جریان شناسی همراه هستند. این گفتتگو دو قسمت است و امروز بخش اول آن را می خوانید بخش دوم مصاحبه در روزهای آتی منتشر می شود.
*چرا آسیب های مداحی در محرم بیشتر است؟
عرب نجفی: محرم نقطه عطف کارهای فرهنگی و مذهبی است و اگر قرار باشد بهره برداری از جریانات مذهبی صورت گیرد باید در محرم باشد لذا بیشترین انحرافات هم در ماه محرم پدید می آید. تاثیرگذاری رسانه ها امروز سبب شده تا رسالت اصحاب رسانه افزایش یابد لذا مداحی هم همین گونه است امروز اگر رسانه ها نباشند مداحان نیز در سطح جامعه دیده نمی شوند اما همانطور که در سخنان رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز دیده می شود دور نشدن از سنن قبل باید امروز رخ دهد معظم له می فرمایند بنایی از قبل ساخته شده و امروز مداحان نباید آن را خراب بلکه باید بر روی همان، بنایی بسازند در نتیجه باید روی پایه اصلی سنت های مداحی و عزاداری خشت گذاشت و ان را تکمیل کرد. بنابریاین از سنت ها فاصله گرفتن ایرادی بزرگ است.
مداحان چند هنر را با هم دارند صدا، آهنگ و شعر ابزار مداح هستند و در برخی هیات ها پنج هزار جوان حضور دارند و باید بدانیم که چطور می توان از این ابزار ها استفاده کرد چرا که مداحی یک جایگاهی دارد و یک اثرگذاری؛ از طرفی هم شخص رهبری مسائل را امروز رصد می کند و اگر امروز مطرح می شود که اگر چند جوان در میان هیات عریان شده و اذکاری بگویند که نمی دانند چیست آیا این آسیب نیست؟ نشان می دهد که کاملاً فضا، فضای اثرگذاری است.
رهبری می فرمایند مداحان باید باعث شوند که بهجتی در دل شنونده شما رخ دهد در نتیجه باید بصیرت، شناخت آخرت و دنیا، ایمان و … در دل جوان مخاطب شما ایجاد شود لذا ما برخی اوقات از خود می پرسیم که اگر در مجالس مان به این فرمایش آقا نرسیم چه کرده ایم؟ برخی به ما می گویند ما حکومتی هستیم من با افتخار می گویم ما حکومتی هستیم چرا که یک حکومت در دنیا در برابر ظلم ایستاده است و آن جمهوری اسلامی است و ما مدح یک پادشان و حاکم را نمی خوانیم بلکه مدح اهل بیت(ع) است و این وظیفه مداحان است.
ما معتقد هستیم مداحی این نیست که در جامعه شناخته شوی مداح باید از خود بپرسد آیا آن دنیا روسپید است؟ گاهی حتی برای مداحی باید فحاشی شنید. مداحان قبل اینکه مداح باشند صدا، شعر و اهنگ را با هم تلفیق کنند، تکلیف دیگری دارند آن هم شناخت است اگر کسی یک پرسشی داشت باید مداح بتواند پاسخ دهد. وقتی مداح ما به این شناخت و بصیرت نرسیده باشد هرچند خوش صدا هم باشد نمی تواند اتفاق خوبی رقم بزند.
*رسالت مداحان چیست؟
عرب نجفی: رعایت شان جلسات، روضه ها را نفروختن، مطالعه داشتن و ده ها مورد دیگر در زمره شئون مداحان است و ما باید بدانیم که از نگاه رهبری یک رسالتی داریم. گاها دیده میشود بعضی از مادحین از خطبا هم مخاطب بیشتری دارند، لذا وظیفه سنگین تری دارند.
رهبری فرمودند من با هیجانات جوانی مشکل ندارم اما مداح تکلیف دارد که این هیجان را به کانال درستی هدایت کند وقتی مداحی می خواند: نوار مغز سرم خط خطی و قاطی بود!؛ من روانی ام روانی حسین!؛ خط خطی شده از عشق حسین!؛ باید از خود پرسید مداحی به کجا رسیده است؟ این ها واقعا آسیب هستند. نماینده سیا در خاور میانه می گوید ما ۴۵ میلیون دلار! برای مداحی تشیع هزینه کرده ایم و این پول ها به هرحال جایی دارد هزینه می شود. مداحی تشیع گل آن در ایران است در نتیجه تکلیف مداحان بسیار سنگین است.
بارها گفته می شود که سیاسی نخوانید اما ما معتقد هستیم مداح سکولار نداریم یعنی نباید و می توانیم داشته باشیم مگر سیاست و دیانت ما از هم جداست؟ با هم یکی است بزرگان ما گفته اند. خمینی کبیر فرموده، امام خامنه ای عزیز فرموده، شهیدمطهری و بسیاری از بزرگان گفته اند و مگر غیراز اینست؟
مداح یا انقلابی است یا سکولار است، مداحی که هدف قیام حسین ع را برای همه اعصار نداند و منتقل نکند معتقد به جدایی دین از سیاست است. آیا در دین سیاست ممزوج با فرهنگ با اقتصاد، با اجتماع و با آینده نیست؟! که اگر نباسد دین نیست و ارزش پیروی ندارد
*مهمترین مشکل مداحی امروز چیست ؟
اسلامی: ابتدا باید گفت هیات در طراز انقلاب اسلامی دارای ویژگی هایی است که ارکان آن نیز باید دارای همان ویژگی ها باشند در نتیجه از مدیر هیات، سخنران آن تا مداح و سایر بخش ها باید نگاه انقلابی داشته باشند تا زمانی که خود مداح انقلابی نباشد و بصیرت نداشته باشد قطعا نمی تواند تاثیر بگذارد متاسفانه متولی کار در مقوله مداحی و به طور کلی فرهنگ زیاد هستند یعنی نمی دانید که امروز فقط تبلیغات اسلامی متولی است یا سپاه، فرهنگ و ارشاد اسلامی و سایر اقشار … در نتیجه هر جا در هر کوچه ای یک هیاتی وجود دارد و یک نفر هم در آن مداحی می کند واقعا کسی وجود داشته که به فلان مداح بگوید شما نباید بخوانید؟ در نتیجه ابتدا باید گفت تا متولی کار مداحی مشخص نشود نمی توانیم مشکلات را رفع کنیم.
متولی سبب می شود تا مداحی ما چارچوب داشته باشد و زود هم به آخر خط نرسد مداحان تاثیرگذار شهر شاهرود و هیات شناخته شده را اگر رصد کنیم متوجه می شویم که از چند ماه قبل از محرم به دنبال این هستند که مجال عزاداری را کجا و چگونه برگزار کنند که با کمترین مشکل روبرو باشند لذا تا زمانی که این مسائل رفع نشود . ما بر روی کاغذ متولی برای مداحی زیاد داریم که زمان انتقاد همگی پای کار هستند اما برای انجام کار هیچکس حضور ندارد.
از سوی دیگر ما تا کنون رسانه ای نداشته ایم که به مقوله هیات های مذهبی بپردازد رسانه ای که بتواند حمایت کند و پایه مجالس و فعالیت های مداحی و مذهبی و فرهنگی باشد به واقع در شاهرود وجود نداشته و در نتیجه هر کس برای خود در فضای مداحی تلاشی کرده و این امر نیز یک مشکل دیگر مداحان است.
*به نظر شما باید چه کرد؟
باید مداحان و هیات خودشان متولی کار باشند اگر کسی که شناختی از مداحی ندارد بخواهد بر مداحان نظارت یا برای آن ها برنامه ریزی کند قطعا نه حرف خاصی خواهد داشت و نه تصمیمش کاربردی است همین امروز شما رصد کنید و ببینید که در اتاق های فکری که در شهرستان و استان برای مداحی تصمیم سازی می شود چند مداح شاخص شاهرودی حضور دارند؟ لذا آنانی که باید باشند نیستند من خودم عضو کانون مداحان هستم اما به واقع آنجایی که باید باشند نیستند.
اگر شما جلسات را رصد کنید متوجه می شوید که چند هیات هستند که مردم بیشترین حضور را در آنها دارند مانند عاشقان مهدی(عج) اما همین هیات برای تصمیم گیری های محرم چقدر در جلسات دعوت می شود؟ پس باید در وهله اول مداحان و هیات ها ابتدا باید حضورشان را پررنگ تر کنند و در حوزه رسانه نیز آنقدر روشنگری شود که افراد تاثیرگذار در عزاداری های محرم دیده شوند و نقش آفرینی کنند.
کانون مداحان یک مجمع ذاکران دارد که سال ها است که برگزار می شود و هیچ تغییری از ۵ سال قبل تا امروز نکرده است هیچ وقت مداح شاخص هم در آن نمی بینید چرا که دیده نشده اند. پس باید رسانه ای باشد که مداح را معرفی کند و متولیان فرهنگ هم آن ها را ببینند. موضوع دیگر این است که مداحان باید جایی را بیابند و گرد هم جمع شوند و تحمل نظرات مخالف و همدیگر را نیز داشته باشند متاسفانه این امر دیده می شود که به محض بروز اختلاف نظر با شخصی او را خارج از دین تصور می کنند! و به گونه ای با او برخورد می شود که معلوم نیست فرد چه اقدامی کرده است! حال آنکه موضوع یک اختلاف نظر ساده بوده است.
*به نظر شما هم آسیب های مداحی چیستند ؟
یزدانی: چنگ زدن به حبل الله یکی از راه های سعادت بشری است این حبل الله امروز مفقود است و غالب هیاتی ها که مدعی این قصه هستند اما متاسفانه تاثیرگذار نیستند. متاسفانه باید گفت آسیب هایی در جامعه و در هیات ها وجود دارد که به واقع ضربه زننده است برای مثال فردی که معتقد است نماز شب و حفظ قرآن مهم نیست اما شور حسینی مهم است و این جمله را در تریبون بیان می کند یعنی نفهمیده حبل الله چیست. لذا این عدم فهم از ریسمان الهی و جبل الله سبب می شود تا به آنانی هم که به واقع نیستند، تلقین کنیم که شما حبل الله اید و کم کم او هم مدعی می شود.
این است که بعضا آسیب هایی بیان می شود که حتی عبودیت را رها کن اما حسین حسین(ع) بگو؛ پس ما حبل الله را نشناخته ایم، اصرار هم داریم که نشناسیم و به مستمع خودمان هم اجازه نمی دهیم به دنبال آن برود و به جوان هیاتی می گوییم انچه من مداح می گویم درست است و تو فقط سینه بزن و گریه کن.
برخی مداحان هم معتقد هستند که به محض اتمام مجلس و روضه خوانی، رسالت مداحان تمام شد حال آنکه تازه رسالت در پایان مداحی آن جلسه، شروع می شود. گریه پاک کننده موانع روی دل ها ان هم به برکت روضه سید الشهدا(ع) است. ما معقتد هستیم که پس از گریستن برای سید الشهدا(ع) تازه دل ها آماده برای شنیدن مسائل می شود اما یکباره مداح ناآگاهی می گوید به جای در خانه خدا بر منبر من گریه کن!
موضوع دوم این است که به حبل الله باید جمیعا چنگ انداخت یعنی انقلابی و غیر انقلابی نداریم همه یکی هستیم اصلا کسی که می گوید من انقلابی هستم، باید معتقد باشد که غیر انقلابی وجود ندارد کما اینکه حضرت آقا نیز می فرمایند. انکه می گوید من غیر انقلابی هستم باید روی حرفش تامل کرد.
امکان دارد کسی روضه مسلم بخواند و در گمانش این باشد که من مداح غیر انقلابی هستم لذا باید به عقلش شک کرد در نتیجه من معتقد هستم جمیعاً باید به حبل الله چنگ بزنیم لذا همه ما یکی است در نتیجه آن مداحی که کمی اشعار سیاسی می خواند ظهور این انقلابی بودنش بیشتر است.
برای مثال کسی سال قبل در محرم تاریخ را بیان می کرد و دقیقاً با امروز آن را مطابقت می داد که این شخص وزیر خارجه سید الشهدا(ع) است این نخست وزیر، این رهبر، این ترامپ و … است! در حالی که ما معتقد هستیم که زیباتر این است که مداح اینهارا بیان نکند و مستمع خودش با حب باورش به این ها پس ببرد تا به او بگویی شمر زمانه ات را بشناس باید به شکل غیر مستقیم به فرد بیان کرد.
برخی هم به واسطه مکانی که دعوت می شوند برای مثال یادواره شهدا که جای بیان مسائلی چون شمر زمانه ات را بشانس است، به موضوع انقلابی بودن معروف تر شده است اما این نیست که ما غیر انقلابی داریم. از سوی دیگر باید بین مداحان تفرقه وجود نداشته باشد
