سرما زدگی بلای خانمان‌سوز کشاورزان شاهواری / راه حل عملی چیست؟
به گزارش خبرنگار شاهوار فردا، سرمازدگی سالانه میلیارد ها تومان به کشاورزی استان سمنان و به خصوص منطقه شاهوار آسیب می رساند بسیاری راه های مختلف را برای جلوگیری از این پدیده برگزیده اند مانند آتش زدن لاستیک و پلاستیک کشیدن روی درختان و … اما این کارها هیچ کدام کارساز نیستند.
آیا کشاورزان خطه شاهوار امسال هم باید نظاره گر به شماره افتادن نفس درختان باغشان باشند؟ شاهوار فردا برای پاسخ به این پرسش با احمد دزیانیان رئیس مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان به گفت و گو نشست:
راه حل های جلوگیری از سرمازدگی را توضیح دهید
سرمازدگی معضلی است در همه دنیا وجود دارد و معروف به سرمای دیر رس بهاره است که بعد از باز شدن شکوفه درختان از راه می رسد و خسارت های زیادی را به محصول وارد میکند.
کارهای متنوعی در دنیا و همچنین کشور ما برای جلوگیری از این پدیده انجام شده است مانند چاه معکوس، دکل باد، بخاری های باغی، سیستم های گرما ساز در باغ، ایجاد سایبان و ارقام مقاوم و یا دیر گل که این روش ها در کل دنیا مرسوم است اما سرمازدگی که از ۲سال اخیر گریبان گیر کشاورزان شده تا نفس درختان را قطع کند کاملا متفاوت با سالیان گذشته است چرا که این نوع سرما به دلیل یک سری تغییرات اقلیمی اتفاق می افتد و تنها مختص ایران نیست.
این نوع سرمازدگی تنها به دلیل خسارت هایی ک انسان به محیط‌زیست وارد کرده ایجاد می شود از جمله گازهای گلخانه ای، سوخت های فسیلی و گاز متان همگی دست به دست هم دادند تا شاهد به راه افتادن جریانات خاصی در عرصه کشاورزی باشیم این نوع سرما که از قطب می آید و بر خلاف گذشته حالت نامنظم دارد همانند سیل های نابهنگام اخیر کشور است که باعث شده بود درخت های تبریزی با ۸ متر ارتفاع در پل دختر و معمولان همگی غرق در آب شوند سرما زدگی هم به همین صورت است کاملا غیر مترقبه و باورنکردنی که من در استان نام این اتفاقات اقلیمی را سیل خاموش گذاشتم که ارام و بی صدا نفس درخت را به شماره می اندازد و جان محصولی را که تازه گل انداخته و گونه اش سرخ شده بر روی درخت میگیرد.
در ۵ اردیبهشت ماه امسال که سر درختی ها شکل گرفته بود درختان میوه دمای ۶درجه زیر صفر را به مدت ۶ساعت تجربه کردند و دوام نیاوردند یخ زدگی بی سابقه بود انقدر وحشتناک که تا کنون چنین اتفاقی با این شدت گزارش نشده بود.
سرمازدگی ها زمانش به تاخیر افتاده و در اوایل اسفند ماه در حالی ک با گرمای هوا و باز شدن شکوفه ها مواجه هستیم سرما با شدت بالا که ناشی از تغییرات اقلیمی است به سراغ درختان می آید و مرکز تحقیقات برای سرمازدگی های مرسوم کارهایی را انجام داده است که یکی از آنها استفاده از سیستم های گرما زا و ارقام مقاوم است که ۱۰سال گذشته طرح تحقیقاتی را در این رابطه شروع کردیم،تعدادی را که در کلکسیون مرکز داشتیم بعد از بروز سرما حداقل ۳۰درصد بارداشتند که متحمل به سرما بودند مانند رقم جهانگیری و یا نوری دیر رس و یک رقم ایتالیایی که از لحاظ تجاری ارزش بازار پسندی آن به شاهرودی و قوامی نمی رسد و از این جهت ما در قالب یک طرح تحقیقاتی ۱۰ساله بین ارقام تجاری و ارقام متحمل به سرما دو رگ گیری کردیم.
چه اقدام عملی را صورت داده اید؟
در ۴ سال گذشته به مقدار ۱۲۰۰ژنوتیپ جدید تولید کردیم که این کار در کشور منحصر به فرد است و در قطعه ای در مرکز به صورت جداگانه کاشتیم که در سرمای سال ۹۷ از ۱۲۰۰ژنوتیپ ۵ ژنوتیپ جان سالم از سرما به در بردند که کار بسیار ارزشمندی است و باید توسعه پیدا کند.
باتوجه به سرماهای اخیر تصمیم گرفتیم روش ها را تغییر دهیم در همین راستا طرح ایجاد سایبان را به صورت پایلوت در قالب یک طرح تحقیقاتی مقدماتش را فراهم و وسایل مورد نیاز آن را از گمرک وارد کردیم تا ۱۰۰۰متر را زیر پوشش ببریم و به یاری خداوند متعال پس از نتیجه گیری مثبت برای سال های آتی توسط صنعت گران ساخته و در اختیار باغداران قرار دهیم.
لازم به ذکر است که بنده بر حسب وظیفه این دسته از گزارشات را که همانند سیل و زلزله جز حوادث غیر مترقبه است در جلسه ستاد بحران به استانداری اعلام کردم.
ارتباط مرکز تحقیقات با کشاورزان و آموزش روش های جلوگیری از سرما به چه صورت است؟
ما در مرکز تحقیقات ارقام جهانگیری و نوری دیر رس را تکثیر کرده و در اختیار کشاورزان قرار می دهیم و به کشاورزانی که از مرکز تحقیقات نهال مورد نیاز خود را تهیه می کنند توصیه میکنیم که از نهال های قوامی و شاهرودی استفاده نکنند و به جای آن نوری و جهانگیری خریداری کنند تا اگر سرما زدگی اتفاق افتاد چند درصدی محصول برایشان باقی بماند.
در همین راستا مرکز همزمان برای آموزش باغداران کارگاه ها و کلاس های آموزشی به صورت مستمر و پایداد برگزار می کند و محققین معین هم در مراکز خدمات حاضر می شوند و با کارشناسان پهنه جهت انتقال موارد مورد نیاز و در میان گذاشتن آن با کشاورزان ارتباط برقرار می کنند.
میزان ارتباط مرکز تحقیقات با خانه کشاورز،جهاد و دیگر اصناف برای ترویج کشاورزی نوین چقدر است؟
مرکز تحقیقات کشاورزی ارتباط بسیار خوبی با انجمن صنفی کشاورزان در قالب تفاهم نامه ها از جمله دامغان،سمنان،گرمسارو بیشتر از همه شهرستان شاهرود داشته و همچنین در سال گذشته ۵۰کارگاه آموزشی را برای آنان برگزار کرده ایم که حدود ۳۰کارگاه دیگر هم قرار است تا پایان سال جاری در زمانی که کشاورزان کم کار تر هستند اجرا کنیم.
کارگاه های کشاورزی نوین در سال جاری برای توسعه کشت زعفران به سبک نو با همکاری انجمن صنفی کشاورزان برگزارشد که نحوه اطلاع رسانی آن به کشاورزان از طریق پیامک انجام می شود.
آیا با نصب پلاستیک و اجرایی کردن راهکار های قدیمی موافق هستید؟
خیر چرا که آتش زدن لاستیک و راه کار های این چنینی با تخریب مسائل زیست محیطی رو به رو است و در حال حاضر به خاطر تغییرات اقلیمی هیچ نظمی در سرما زدگی وجود نداشته و نخواهد داشت بنابراین این روش ها نیاز کشاورزان را برطرف نخواهد کرد و تنها مایه زحمت میشود.
ما در مرکز تحقیفات سال گذشته حتی یک عدد هم لاستیک آتش نزدیم و با توجه به پیش بینی های هواشناسی اعتقاد داشتیم که این کارها هیچ تاثیری برای سرمای ۶درجه زیر صفر آن هم به مدت ۶ساعت نخواهد داشت.
